Włoskie Alpy oferują jedne z najpiękniejszych i najbardziej zróżnicowanych tras trekkingowych w Europie. Od majestatycznych Dolomitów po surowe Alpy Graickie i urokliwe Alpy Karnijskie, każdy miłośnik gór znajdzie tu coś dla siebie. Poniżej znajduje się przegląd kilku najbardziej zachwycających szlaków, wraz z praktycznymi poradami dla wędrowców.

Jak większość miłośników włoskich Alp wie, że rozciągające się wzdłuż północnej granicy Włoch, są jednym z najpiękniejszych i najbardziej zróżnicowanych geograficznie regionów Europy. Stanowią część większego łańcucha alpejskiego, który obejmuje także Francję, Szwajcarię, Austrię i Słowenię. Włoska część Alp podzielona jest na kilka głównych pasm, w tym Dolomity, Alpy Graickie, Alpy Pennińskie i Alpy Karnijskie, z których każde oferuje unikalne krajobrazy i atrakcje.

Historia włoskich Alp sięga czasów prehistorycznych, kiedy to pierwsze ludy osiedliły się w dolinach i na wzgórzach, wykorzystując bogactwo naturalne regionu. Rzymianie zbudowali liczne drogi, które przecinały górskie przełęcze, ułatwiając przemieszczanie się ludzi i towarów. Współczesne włoskie Alpy mają ogromne znaczenie zarówno dla gospodarki, jak i turystyki Włoch.

Region ten jest popularnym celem turystycznym przez cały rok. Latem przyciąga miłośników trekkingu, wspinaczki i kolarstwa górskiego, a zimą staje się rajem dla narciarzy i snowboardzistów. Ośrodki narciarskie takie jak Cortina d’Ampezzo, Madonna di Campiglio czy Livigno przyciągają turystów z całego świata swoimi doskonałymi warunkami i pięknymi krajobrazami.

Obszar Alp są chronione przez liczne parki narodowe i rezerwaty przyrody, takie jak Park Narodowy Stelvio czy Park Narodowy Gran Paradiso. Zachowanie tych naturalnych skarbów jest kluczowe dla przyszłych pokoleń, a zrównoważony rozwój turystyki i działalności gospodarczej jest priorytetem dla lokalnych władz i społeczności. Piękno i różnorodność Alp przyciąga turystów z całego świata, a lokalne tradycje i przyroda stanowią nieodłączny element jego unikalnego charakteru.

Alta Via – Dolomity  – pierwsza trasa trekkingowa

Alta Via 1 to klasyczna trasa trekkingowa w Dolomitach, która rozciąga się na około 120 km od jeziora Braies do Belluno. Szlak prowadzi przez jedne z najbardziej spektakularnych krajobrazów górskich, oferując widoki na imponujące szczyty, alpejskie łąki i malownicze doliny. Przejście Alta Via 1 wynosi około 10-12 dni. Jednakże niektórzy turyści decydują się na skrócenie tego czasu o kilka dni. Poniżej przedstawiamy trasę, która powinno się przejść.

Lago di Braies

Lago di Braies – punkt startowy trasy, malownicze jezioro otoczone wysokimi szczytami. Lago di Braies, znane również jako Pragser Wildsee, to jedno z najpiękniejszych jezior we włoskich Dolomitach, położone na wysokości 1496 metrów n.p.m. w regionie Trentino-Alto Adige. Otoczone jest przez majestatyczne góry Dolomitów, co tworzy malowniczy i niemalże bajkowy krajobraz.

Lago di Braies jest popularnym punktem wyjściowym dla wielu szlaków trekkingowych, w tym słynnego szlaku Alta Via 1. Krótki szlak dookoła jeziora (około 3,5 km) jest łatwy i dostępny dla turystów w każdym wieku. Latem można wypożyczyć tradycyjne drewniane łodzie wiosłowe, które pozwalają na spokojne zwiedzanie jeziora z wody i cieszenie się jego pięknem z innej perspektywy.

Jeżeli kochamy piękne zdjęcia to musimy wiedzieć, że Lago di Braies jest jednym z najbardziej fotografowanych miejsc w Dolomitach, ze względu na jego spektakularne widoki. Wczesne godziny poranne i późne popołudnie oferują najlepsze warunki świetlne do zdjęć.

Seekofel

 Seekofel jest to pierwszy duży szczyt na trasie, oferujący zapierające dech w piersiach widoki. Szczyt ten znany jest, również jako Croda del Becco. Jest to imponujący szczyt w Dolomitach, położony na wysokości 2810 metrów n.p.m. Szczyt ten wznosi się nad malowniczym jeziorem Lago di Braies (Pragser Wildsee), stanowiąc jeden z najbardziej charakterystycznych punktów widokowych w regionie.

Ze szczytu Seekofel roztacza się niesamowita panorama na Dolomity, w tym na takie szczyty jak Tofane, Marmolada i Tre Cime di Lavaredo. Widać także rozległe doliny i jeziora, co czyni tę wspinaczkę wyjątkowo malowniczą.

Przełęcz Forcella di Lech to jeden z najwyższych punktów trasy, z pięknym widokiem na Dolomity. Seekofel leży w Parku Przyrodniczym Fanes-Sennes-Braies w Dolomitach, który jest częścią światowego dziedzictwa UNESCO. Jego strzelisty wierzchołek i strome, skaliste ściany sprawiają, że jest popularnym celem dla wspinaczy i miłośników górskich wędrówek.

Tofane

Kolejnym obowiązkowym punktem to monumentalne szczyty Tofane, które są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych w Dolomitach. Tofane to majestatyczny masyw górski w Dolomitach, położony w regionie Veneto we Włoszech, w pobliżu słynnego kurortu narciarskiego Cortina d’Ampezzo. Masyw składa się z trzech głównych szczytów: Tofana di Mezzo (3244 m n.p.m.), Tofana di Dentro (3238 m n.p.m.) i Tofana di Rozes (3225 m n.p.m.). Jest to jedno z najbardziej rozpoznawalnych i spektakularnych pasm górskich w Dolomitach.

Słynne formacje skalne Cinque Torri, które są popularnym miejscem do wspinaczki i robienia zdjęć. Cinque Torri, co oznacza „Pięć Wież”, to jedna z najbardziej charakterystycznych formacji skalnych w Dolomitach, położona na wysokości około 2250 metrów n.p.m. Znajduje się w pobliżu kurortu narciarskiego Cortina d’Ampezzo w regionie Veneto, Włochy. Jak sama nazwa wskazuje, składa się z pięciu imponujących wież skalnych, które wznoszą się w sercu Dolomitów, tworząc niesamowity krajobraz.

Marmolada

Marmolada to najwyższy szczyt Dolomitów, często widoczny z różnych punktów trasy. Torre Grande to najwyższa i największa z wież, składająca się z kilku wierzchołków, takich jak Cima Sud, Cima Nord i Cima Ovest. Jest popularna wśród wspinaczy ze względu na różnorodność tras wspinaczkowych. Torre Seconda to znana również jako Torre del Barancio lub Torre Romana. Jest mniejsza, ale oferuje ciekawe i wymagające drogi wspinaczkowe. Torre Terza składa się z dwóch szczytów: Torre Latina i Torre di Mezzo. Torre Quarta podzielona jest na dwie mniejsze wieże: Torre Quarta Bassa i Torre Quarta Alta. Torre Inglese najmniejsza z wież, ale także popularna wśród wspinaczy ze względu na dostępność i różnorodność tras.

Belluno

Belluno to malownicze miasto położone w północno-wschodnich Włoszech, w regionie Wenecja Euganejska. Znajduje się na wysokości około 389 metrów n.p.m. i leży na brzegu rzeki Piave, otoczone przez majestatyczne szczyty Dolomitów. Belluno jest stolicą prowincji o tej samej nazwie i oferuje odwiedzającym zarówno piękne krajobrazy, jak i bogatą historię oraz kulturę.

Belluno ma długą i fascynującą historię sięgającą czasów starożytnych. Miasto zostało założone przez Celtów, a następnie stało się częścią Imperium Rzymskiego. W średniowieczu Belluno było ważnym centrum handlowym, a później stało się częścią Republiki Weneckiej. W XIX wieku Belluno zostało włączone do Królestwa Włoch.

Tour du Mont Blanc (Alpy Graickie) – druga trasa trekkingowa

Tour du Mont Blanc (TMB) to jedna z najbardziej słynnych tras trekkingowych w Alpach, której trasa obejmuje okrążenie Mont Blanc, najwyższego szczytu w Alpach Zachodnich. Trasa przebiega przez trzy kraje: Francję, Włochy i Szwajcarię, oferując niezapomniane widoki na malownicze doliny, lodowce i szczyty Alp.

TMB zazwyczaj zaczyna się w miejscowości Les Houches we Francji, niedaleko Chamonix, choć można rozpocząć trekking również z innych miejsc, takich jak Courmayeur we Włoszech lub Champex w Szwajcarii. Trasa prowadzi wokół masywu Mont Blanc, przekraczając wiele przełęczy i mijając liczne schroniska górskie. Główne etapy obejmują przejście przez Dolinę Aosty (Włochy), Dolinę Chamonix (Francja) oraz Dolinę Trient (Szwajcaria).

Całkowita długość trasy TMB wynosi około 170 km, choć dokładna odległość może się różnić w zależności od wybranej trasy i ewentualnych skrótów. Standardowy czas potrzebny na ukończenie TMB to zazwyczaj 10-12 dni, chociaż czas ten może się różnić w zależności od kondycji fizycznej, tempa marszu i warunków pogodowych.

Widoki na Mont Blanc z różnych punktów trasy są niesamowite. To najwyższy szczyt w Alpach Zachodnich, sięgający 4810 metrów n.p.m. TMB oferuje dostęp do licznych schronisk górskich, gdzie można odpocząć, zjeść ciepły posiłek i przenocować. Niektóre z najpopularniejszych schronisk to Refugio Bonatti, Refuge des Mottets czy Refuge de la Flegere.

Trasa TMB prowadzi przez wiele pięknych dolin i przepięknych przełęczy, takich jak Col de la Seigne (na granicy francusko-włoskiej), Col de Balme i Fenêtre d’Arpette.  Trekking wokół Mont Blanc jest wymagający fizycznie, więc warto zadbać o odpowiednie przygotowanie kondycyjne przed rozpoczęciem trasy. Ważne jest posiadanie odpowiedniego sprzętu trekkingowego, takiego jak solidne buty trekkingowe, odzież dostosowana do zmiennej pogody oraz plecak.

Trzecia trasa trekkingowa to Gran Paradiso Trek

Gran Paradiso Trek to szlak w Parku Narodowym Gran Paradiso, który jest domem dla dzikiej przyrody, w tym kozic i świstaków. Trasa prowadzi przez alpejskie łąki, wysokogórskie przełęcze i lodowce, oferując widoki na szczyt Gran Paradiso (4061 m n.p.m.). Czas, jaki należy przygotować na przejście tą trasą to między 5 a 7 dni.

Trasę rozpoczynamy w Cogne, która znajduje się w północno-zachodniej części Włoch, w regionie Dolina Aosty, otoczona przez wysokie szczyty Alp Graickich. Cogne jest bramą do tego najstarszego włoskiego parku narodowego, który oferuje spektakularne widoki, bogactwo fauny i flory oraz liczne szlaki trekkingowe. Schronisko zostało nazwane na cześć Vittorio Sella, włoskiego alpinisty, fotografa i pioniera eksploracji górskiej, który przyczynił się do rozwoju turystyki w Dolinie Aosty i Alpach.

Urokliwa dolina Valnontey

Valnontey jest to dolina położona na wschód od Cogne, przez którą przepływa rzeka i prowadzi szlak trekkingowy w kierunku Parku Narodowego Gran Paradiso, położona około 7 km na wschód od miasta Cogne. Valnontey jest częścią tego najstarszego włoskiego parku narodowego, który obejmuje rozległe obszary górskie, bogate w różnorodność przyrodniczą i krajobrazową.

Valnontey oferuje wiele różnorodnych tras trekkingowych, zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych turystów. Dla miłośników wspinaczki są dostępne liczne trasy na pobliskie szczyty oraz na sam Gran Paradiso, który jest popularnym celem alpinistycznym. Valnontey jest również miejscem, gdzie można doświadczyć lokalnej kultury Doliny Aosty, w tym tradycyjnych festiwali, muzyki i lokalnych wyrobów rzemieślniczych.

Refuge Vittorio Sella

Schronisko Refuge Vittorio Sella położone jest na wysokości około 2580 m n.p.m. i oferuje noclegi oraz posiłki dla turystów. Jest to ważny punkt na trasie wielu szlaków trekkingowych, w tym na wędrówki wokół Gran Paradiso, najwyższego szczytu w regionie. Schronisko to oferuje spektakularne widoki na otaczające go góry i lodowce, w tym na pobliski Gran Paradiso. Z Rifugio Vittorio Sella można rozpocząć wiele interesujących szlaków trekkingowych, w tym wędrówki wokół Gran Paradiso oraz przejścia na pobliskie przełęcze. 

Refuge Chabod

Refuge Chabod to kolejne ważne schronisko na trasie, położone na wysokości około 2710 m n.p.m. Jest popularnym punktem noclegowym dla turystów w Parku Narodowym Gran Paradiso. Refuge Vittorio Emanuele II to największe schronisko górskie w Parku Narodowym Gran Paradiso, położone na wysokości około 2732 m n.p.m. Oferuje szeroki zakres udogodnień dla turystów, w tym noclegi, posiłki i informacje turystyczne.

Rifugio Benevolo

Rifugio Benevolo jest kolejnym schroniskiem górskim na trasie, położone na wysokości około 2280 m n.p.m. Jest to ważny punkt w dolinie Val di Rhêmes. Rhêmes-Notre-Dame jest miejscowością położoną w dolinie Rhêmes, gdzie kończy się część trasy Gran Paradiso Trek. Jest to urokliwe miejsce z tradycyjną architekturą górską i możliwościami odpoczynku po długim trekkingu. Gran Paradiso Trek oferuje nie tylko piękne widoki i przyrodnicze krajobrazy, ale również możliwość doświadczenia kultury i tradycji górskich we włoskich Alpach Graickich.

Życie w alpejskich wioskach i lokalne tradycje

Włoskie Alpy są nie tylko majestatycznym tłem dla aktywności turystycznych, ale również domem dla wielu malowniczych wiosek, które zachowały swój tradycyjny charakter i unikalny styl życia.

Codzienne życie w alpejskich wioskach toczy się w zgodzie z rytmem natury i sezonowymi zmianami. Mieszkańcy w dużej mierze polegają na rolnictwie, hodowli bydła oraz produkcji lokalnych specjałów. Górskie wioski, takie jak Ortisei w Dolomitach, Courmayeur w Alpach Graickich, czy Bormio w Alpach Retyckich, charakteryzują się pięknie zachowaną architekturą z kamienia i drewna, która odzwierciedla tradycyjny styl regionu. Jednym z najważniejszych aspektów życia społecznego są festiwale i święta, które celebrują zmiany sezonowe, religijne wydarzenia oraz lokalne rzemiosło i kulturę.

Na przykład w Dolomitach można doświadczyć „Krampusnacht,” kiedy to mieszkańcy przebrani za demoniczne postacie, zwane Krampusami, obchodzą mikołajki. Wioski alpejskie często obchodzą również „Desmontegada” – święto, podczas którego bydło wraca z letnich pastwisk na zimowe kwatery, co jest okazją do organizacji parad i festynów.